Στο δρόμο του Homo Universalis

Δρ Μάνος Δανέζης

Αστροφυσικός ΕΚΠΑ

Στις ημέρες μας υπάρχουν πολλοί τύποι λογικής και εξυπνάδας τους οποίους προβάλει και διαφημίζει ο Δυτικός Πολιτισμός.

Κάποιοι άνθρωποι έχουν το χάρισμα της μαθηματικής και φιλοσοφικής σκέψης, Κάποιοι άλλοι είναι συναισθηματικά προικισμένοι, και μπορούν να αποτυπώσουν ή να μεταφέρουν το συναίσθημά τους στο ευρύ κοινό.

Κάποιοι άλλοι διαθέτουν πρακτική ευφυΐα έχοντας τη δυνατότητα να δίνουν λύσεις σε πρακτικά προβλήματα της καθημερινότητας.

Επιπλέον, υπάρχει και η καλλιτεχνική νοημοσύνη, αυτή που διαθέτουν οι καλλιτέχνες, οι ζωγράφοι και οι μουσικοί.

Αυτό όμως το οποίο σχεδόν αγνοεί πλέον ο Δυτικός Πολιτισμός είναι ένα είδος ευφυΐας «η ευφυΐα της πνευματικότητας», το πλέον αναγκαίο προσόν ενός ανθρώπου προκειμένου να περάσει από τον πολιτισμό του Homo Sapiens στον πολιτισμό του Homo Universalis.

Τι είναι η «ευφυΐα της Πνευματικότητας»;

Το περιεχόμενο αυτού του είδους της ευφυΐας αναπτύσσεται από τον καθηγητή του Χάρβαρντ Robert Coles στο βιβλίο του The Moral Intelligence Of Children.

Η ηθική της πνευματικότητας προϋποθέτει την ανάπτυξη μιας νέας γνώσης και μιας νέας συνειδητότητας ικανής να ερμηνεύει όσα νιώθουμε και να δημιουργεί μια σιγουριά γι’ αυτά που ξέρουμε. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται μια συναισθηματική ασφάλεια επειδή εμπιστευόμαστε την εσωτερική αίσθηση που διαθέτουμε ως εργαλείο επιλογής σε κάθε δίλημμα μας

Οι επτά βασικές αρετές της «ευφυΐα της πνευματικότητας»

Στο βιβλίο Building Moral Intelligence (Χτίζοντας την Ηθική Νοημοσύνη) ο καθηγητής Dr Michele Borba δίνει ένα σαφές πλάνο των αρετών τις οποίες πρέπει να δουλέψουμε μέσα μας, και το ακριβές περιεχόμενο τους

Ενσυναίσθηση: Είναι η ικανότητα να μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων.

Συνείδηση: Είναι η ικανότητα να αναγνωρίζεις τοπικά και χρονικά το εκάστοτε (και αεί μεταβαλλόμενο) σωστό και να μπορείς να το επιλέγεις και να το πραγματοποιείς

Αυτοέλεγχος: Είναι η ικανότητα να ελέγχουμε τις σκέψεις και τις πράξεις μας και να λειτουργούμε με τον τρόπο που η συνείδηση εγκρίνει ως σωστό (ή λογικό).

Σεβασμός: Είναι το να δείχνεις πως εκτιμάς τους άλλους φροντίζοντάς τους, αλλά και μιλώντας τους με πολιτισμένο τρόπο.

Καλοσύνη: Το να νοιάζεσαι για την ευημερία και τα αισθήματα των άλλων.

Ανεκτικότητα: Το να σέβεσαι τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων ακόμη κι αν διαφωνείς με τα πιστεύω τους.

Δικαιοσύνη: Η δυνατότητα εκφοράς κρίσης σύμφωνης με όλα τα προηγούμενα και όχι σύμφωνα με το οποιοδήποτε προσωπικό συμφέρον

Πώς μπορούμε να χτίσουμε μια τέτοια ευφυΐα;

Σύμφωνα με την αμερικανίδας ψυχολόγο Mimi Doe ο δρόμος προκειμένου να επιτύχουμε την πνευματική μας ευφυΐα βρίσκεται στην άσκηση προκειμένου:

Να σκεπτόμαστε θετικά: Μην ξεχνάμε ότι η σκέψη μας δημιουργεί την μελλοντική υλική μας πραγματικότητα και ότι, είμαστε ότι σκεφτόμαστε

Να μάθουμε να ζούμε τις στιγμές: Η ανθρώπινη ευτυχία δεν είναι μια διαρκής κατάσταση, αλλά μια σειρά διακριτών στιγμών οι οποίες μπορούν να μας συντηρήσουν στα μεγάλα διαστήματα κόπου, πόνου και θλίψης

Να μην βιαζόμαστε στην προσμονή της γνώσης: Μην προσπαθούμε άκαιρα, γρήγορα και επιπόλαια, να χωρέσουμε στο μυαλό μας περισσότερα από ότι την δεδομένη στιγμή αυτό χωράει.

Να επιβραβεύουμε κάθε συλλογική προσπάθεια: Συλλογική προσπάθεια σημαίνει την κατανόηση του ότι όλα μέσα στο Σύμπαν είναι ένα και την ανάγκη πραγματοποίησης αυτής της αλήθειας στο επίπεδο της κοινωνίας

Ας γίνουμε χαρούμενοι: Ας θυμηθούμε να χαμογελάμε, να χαιρόμαστε τα απλά πράγματα , τη φύση, την παρέα των φίλων, την αγάπη και την συντροφικότητα

Ας ξαναβρούμε την ψυχή μας : Την ψυχή μας μπορούμε να την βρούμε ακόμα και έξω από δογματικά «εσωτερικά» μοντέλα. Η πνευματικότητα είναι προϊόν άσκησης και πηγάζει αυθόρμητα από μέσα μας, αν την αναζητήσουμε. Και τέλος

Ας κάνουμε πράξη όλα τα προηγούμενα

Με το να συζητάμε μόνο, ή να σκεφτόμαστε όλα τα προηγούμενα μην περιμένουμε να οδηγηθούμε στην ευφυΐα της πνευματικότητας. Μόνο η «πράξη» οδηγεί στην πνευματικότητα του Homo Universalis

Συνέντευξη on air του Μάνου Δανέζη το Σάββατο 20  Ιουνίου 2020 στο Radio NET 101,9 στην εκπομπή «Χρώματα του Μεσημεριού»

https://www.youtube.com/watch?v=aIrHVJ1Sl28

Δεν έχω καταλάβει πολύ καλά τι στο καλό γίνεται σήμερα με εμάς και τους βαρβάρους…

Γίνεται αυτό που μας έλεγε ο Καβάφης ;

…Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μιά τέτοια απραξία;
Τι κάθοντ’ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν…

Περιμένοντας τους Βαρβάρους

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι;
Είναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα.

Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μιά τέτοια απραξία;
Τι κάθοντ’ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.

Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωί σηκώθη,
και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη πύλη
στον θρόνο επάνω, επίσημος, φορώντας την κορώνα;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Κι ο αυτοκράτωρ περιμένει να δεχθεί
τον αρχηγό τους. Μάλιστα ετοίμασε
για να τον δώσει μια περγαμηνή. Εκεί
τον έγραψε τίτλους πολλούς κι ονόματα.

Γιατί οι δυό μας ύπατοι κ’ οι πραίτορες εβγήκαν
σήμερα με τες κόκκινες, τες κεντημένες τόγες·
γιατί βραχιόλια φόρεσαν με τόσους αμεθύστους,
και δαχτυλίδια με λαμπρά γυαλιστερά σμαράγδια·
γιατί να πιάσουν σήμερα πολύτιμα μπαστούνια
μ’ ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλισμένα;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα·
και τέτοια πράγματα θαμπόνουν τους βαρβάρους.

Γιατί κ’ οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα
να βγάλουνε τους λόγους τους, να πούνε τα δικά τους;

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα·
κι αυτοί βαριούντ’ ευφράδειες και δημηγορίες.

Γιατί ν’ αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία
κ’ η σύγχυσις. (Τα πρόσωπα τι σοβαρά που έγιναν).
Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κ’ οι πλατέες,
κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι;

Γιατί ενύχτωσε κ’ οι βάρβαροι δεν ήλθαν.
Και μερικοί έφθασαν απ’ τα σύνορα,
και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν.

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μιά κάποια λύσις.

Τι έχουμε ανάγκη και ψάχνουμε στη ζωή μας ; Την «Αγάπη» ή τον «Σεβασμό»

Ο «Σεβασμός» ως έννοια, πολλές φορές, προϋποθέτει την εξιδανίκευση ενός προσώπου ή μιας απόμακρης κατάστασης.

Όμως «ουδείς τέλειος» …

Αντίθετα η  «Αγάπη» είναι η ανθρώπινη αίσθηση που δίνεται ή εισπράττεται

 ασχέτως  των ελαττωμάτων ή των προτερημάτων  αυτού που  την δίνει ή την εισπράττει.

Μάλλον για αυτό ο συνειδητοποιημένος Άνθρωπος στην ζωή του έχει ανάγκη και αποζητά την «Αγάπη» και όχι μόνο το «Σεβασμό»

… γιατί έχει πλήρη επίγνωση των ατελειών  του τις οποίες  προσπαθεί να ξεπεράσει με την βοήθεια όσων τον «αγαπούν» .

Παρακολουθώ την καθημερινή ειδησεογραφία . Λυπάμαι,  εδώ ο κόσμος καίγεται  (ή θα καεί) κι εμείς μετράμε… «κουκιά»  κάθε λογής

Θυμάμαι να τραγουδάμε στα νιάτα μου …

Το μεγάλο μας τσίρκο –Το καφενείο η Ελλάς

Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος Στίχοι: Κ.Χ Μύρης Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης

https://www.youtube.com/watch?v=LmpBDnoXL5E

Ακούστε το

Εύχομαι κάποτε οι λέξεις  Έλληνας και το Νεοέλληνας να έχουν το ίδιο νόημα για όλους…

Απόσπασμα από το βιβλίο του Jorge Bucay με τίτλο «Να σου πω μια ιστορία»

“Όταν ήμουν μικρός μου άρεσε πολύ το τσίρκο, και στο τσίρκο μου άρεσαν πιο πολύ τα ζώα. Μου έκανε τρομερή εντύπωση ο ελέφαντας που, όπως έμαθα αργότερα, είναι το αγαπημένο ζώο όλων των παιδιών. Στην παράσταση, το θεόρατο ζώο έκανε επίδειξη του τεράστιου βάρους του, του όγκου και της δύναμής του…

Όμως, μετά την παράσταση και λίγο προτού επιστρέψει στη σκηνή, ο ελέφαντας στεκόταν δεμένος συνεχώς σ΄ ένα μικρό ξύλο μπηγμένο στο έδαφος. Μια αλυσίδα κρατούσε φυλακισμένα τα πόδια του. Ωστόσο, το ξύλο ήταν αληθινά μικροσκοπικό κι έμπαινε σε ελάχιστο βάθος μέσα στο έδαφος.

Μολονότι η αλυσίδα ήταν χοντρή και ισχυρή, φαινόταν ολοφάνερο ότι ένα ζώο που μπορούσε να ξεριζώνει δέντρα με τη δύναμη του, θα μπορούσε εύκολα να λυθεί και να φύγει. Το θεωρούσα αληθινό μυστήριο. Μα τι τον κρατάει; Γιατί δεν το σκάει;

Πριν από μερικά χρόνια ανακάλυψα – ευτυχώς για μένα – ότι κάποιος είχε αρκετή σοφία ώστε ν΄ ανακαλύψει την απάντηση. Ο ελέφαντας του τσίρκου δεν το σκάει γιατί τον έδεναν σ΄ένα παρόμοιο παλούκι από τότε που ήταν πολύ, πολύ μικρός.

Είμαι βέβαιος ότι τότε το ελεφαντάκι είχε σπρώξει, τραβήξει και ιδρώσει πασχίζοντας να λευτερωθεί. Μα, παρ΄ όλες τις προσπάθειές του, δεν τα είχε καταφέρει, γιατί το παλούκι ήταν πολύ γερό για τις δυνάμεις του.

… Ώσπου μια μέρα, μια φρικτή μέρα για την ιστορία του, το ζώο παραδέχτηκε  την αδυναμία του και υποτάχθηκε στη μοίρα του.

Αυτός ο πανίσχυρος και θεόρατος ελέφαντας που βλέπουμε στο τσίρκο δεν το σκάει γιατί νομίζει ότι δεν μπορεί, ο δυστυχής. Η ανάμνηση της αδυναμίας που ένιωσε λίγο μετά τη γέννησή του είναι χαραγμένη στη μνήμη του. Και το χειρότερο είναι ότι ποτέ δεν αμφισβήτησε σοβαρά αυτή την ανάμνηση. Ποτέ μα ποτέ δεν ξαναπροσπάθησε να δοκιμάσει τις δυνάμεις του…”

Όλοι είμαστε λίγο-πολύ σαν τον ελέφαντα του τσίρκου. Περιδιαβαίνουμε τον κόσμο δεμένοι σε εκατοντάδες παλούκια που μας στερούν την ελευθερία. Ζούμε πιστεύοντας ότι δεν μπορούμε να κάνουμε ένα σωρό πράγματα, απλώς επειδή μια φορά, πριν από πολύ καιρό, όταν είμαστε μικροί, προσπαθήσαμε και δεν τα καταφέραμε.

Πάθαμε τότε το ίδιο με τον ελέφαντα. Χαράξαμε στη μνήμη μας αυτό το μήνυμα: “Δεν μπορώ, δεν μπορώ και ποτέ δε θα μπορέσω”.

Ο μοναδικός τρόπος να μάθεις εάν μπορείς, είναι να προσπαθήσεις ακόμα μια φορά με όλη σου την ψυχή…

Με όλη σου την ψυχή!

Είναι πραγματικά απογοητευτικό να ακούς σκόπιμα λαθεμένες πληροφορίες. Κάποιοι απλά δεν γνωρίζουν, πολλοί όμως επιμένουν στο ψέμα, για να σωθούν από μιαν αλήθεια που δεν αντέχουν.

Η Ελευθερία του Λόγου χωρίς Σκέψη και Γνώση ονομάζεται απλά Φλυαρία.

Είναι τόσο αληθινά τα λόγια του Αζιζ Νεσίν: “…Μια πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη, αλλά μουγκή!

Πετύχαμε πολλά, φτάσαμε ψηλά , μας δώσανε παράσημα, τα πάντα κι όλα πολύ, εύκολα, μόνο με το Σώπα…”

Πάντα όταν απογοητεύομαι σκέφτομαι τα λόγια του Καζαντζάκη: “Ονειρεύομαι να φυσήξει άνεμος δυνατός, να πάρει μακριά όλα τα σκουπίδια της ζωής μας…”

Δύναμη μου δίνει μόνο ο Μπρέχτ και οι επόμενοι στίχοι του στην εικόνα.

Πρέπει να μένουμε δυνατοί και να ελπίζουμε…

Οι κουρασμένοι χάνουν τη μάχη

Ότι «μαγκιά» και αν σκέπτονται να κάνουν κάποιοι… μάλλον θα την κάνουν πριν τις Αμερικανικές εκλογές του Νοέμβρη…

Μετά δεν είναι σίγουροι αν ο «μπαμπάς» τους θα μπορεί πλέον να μας κάνει «ντα», και να τους χαρίσει τα δωράκια που τους έχει τάξει …

Ο Νοέμβρης είναι «κοντά» …

Ο Βεζούβιος κοχλάζει. Δικαιολογίες και μετάθεση ευθυνών μετά την έκρηξή του, δεν θα υπάρξουν για κανέναν.

Ας μην ρωτάνε κάποιοι, παριστάνοντας τους «ανήξερους»: «Για ποιόν χτυπάει η καμπάνα»;.

Χτυπάει βέβαια για όλους μας, αλλά να ξέρουν ότι ειδικότερα χτυπάει δυνατότερα, προσωπικά για αυτούς, και το ξέρουν»

Ας θυμηθούν τα λόγια του Δημόκριτου:  «Για τους ανόητους, δάσκαλος δεν είναι η Λογική, αλλά η Συμφορά τους».

Τα σύννεφα πυκνώνουν στον Εθνικό μας ορίζονται …

Οι Πολίτες δεν φοβούνται όταν γνωρίζουν  την αλήθεια …

Κρύβοντας το κεφάλι μας μέσα στο χώμα δεν αποφεύγουμε ένα μέλλον που δεν μας αξίζει

Ο αποπροσανατολισμός των πολιτών από τα «Μεγάλα» και επικίνδυνα προς τα «Μικρά»  και εύπεπτα, για γνωστούς μικρόψυχους, επικερδείς και μωροφιλόδοξους λόγους είναι Εθνικά επικίνδυνος.

Οι διοικητικές δομές των Κοινωνικών, Επιστημονικών και  Θεολογικών δομών μπροστά στην πιθανή εκδήλωση των οποιονδήποτε Εθνικών απειλών ας “συνέλθουν τώρα” και ας καταλάβουν ότι την ώρα της κρίσης θα είμαστε μόνοι.

Για το λόγο αυτό πρέπει να είμαστε «Ενωμένοι» και όχι πνιγμένοι και διαιρεμένοι λόγω  μικρόψυχων και ωφελιμιστικών δογμάτων η συμφερόντων.

Ας θυμηθούν τα λόγια του Ηρόδοτου : «Έλληνας ομοφρονέοντας χαλεπούς  είναι περιγίγνεσθαι» (Οι Έλληνες είναι ανίκητοι όταν ομοψυχούν)

Όλοι φοβούνται … ακόμα και οι ήρωες

Μην πολεμάς τους φόβους σου, απλά συμφιλιώσου μαζί τους.

Δύο φίλοι αντιμετωπίζουν τον Κόσμο ευκολότερα