All Posts By
Ας προετοιμαστούμε για μια «Μεγάλη Εβδομάδα» σκέψης, αυτοκριτικής, και αποφάσεων προκειμένου να φέρουμε ένα Σάββατο μιας Νέας Ανάστασης και μιας Κυριακής ενός Νέου Πάσχα της Ψυχής και του Πνεύματός μας.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο «Ιησούς», πριν την Δική Του Ανάσταση ξύπνησε από τον Θάνατο τον Άνθρωπο – Λάζαρο
Κάποιες πρακτικές παρεμβάσεις*
*(Από το βιβλίο των Μ. Δανέζη και Ε. Θεοδοσίου: «Το Μέλλον του Παρελθόντος μας», Εκδόσεις Δίαυλος, Αθήνα 2005)
… Ένα εμφανές στοιχείο του μελλοντικού Ουμανιστικού πολιτισμού είναι η δυνατότητά του να στηρίζεται σε μια ποικιλία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (υδρογονική σύντηξη, ηλιακή ενέργεια, γεωθερμική, παλιρροιακή, βιομάζα κλπ). Ομοίως θα στηρίζεται σε μια νέα τεχνολογική βάση που θα γεννηθεί από τη βιολογία, την πληροφορική, τη γενετική, την ηλεκτρονική, την αστροφυσική.
Ο Νέος Κόσμος θα χαρακτηρίζεται από μια κοινωνική πολυμορφία και μια επιτάχυνση των ιστορικών μεταλλαγών. Δεν μπορεί να είναι βίαια αντιδημοκρατικός και μιλιταριστής, ούτε να διακατέχεται από ιστορικά και φυλετικά σύνδρομα. Σίγουρα θα αναδεικνύει την προσωπικότητα του πολίτη και δεν θα τον υποβαθμίζει σε μια απρόσωπη ομοιομορφία.
Κύριο χαρακτηριστικό του Ουμανιστικού πολιτισμού σίγουρα θα είναι η συρρίκνωση της βιομηχανικής δομής του Έθνους – Κράτους, με μια σύγχρονη συγκρότηση μεγάλων πολύμορφων και αλληλοεξαρτώμενων κοινοτήτων πολλών Εθνών.
Ο νέος αυτός πολιτισμός, αν και ουσιαστικά διαφορετικός, θα παρουσιάζει εκ πρώτης όψεως αρκετά χαρακτηριστικά, όμοια μ’ εκείνα των κοινωνιών της προβιομηχανικής περιόδου. Η περίεργη αυτή ομοιότητα θα δώσει τη δυνατότητα σε πολλές αναπτυσσόμενες, αλλά μη βιομηχανικές χώρες, αν το αντιληφθούν, να αποκτήσουν τη δυνατότητα εισόδου στη μεταβιομηχανική περίοδο, χωρίς προηγουμένως να εκβιομηχανιστούν*.
Ως παράδειγμα αναφέρουμε την «άυλη» εργασία, δηλαδή την έμμισθη προσφορά εργασίας από το σπίτι μέσω δικτύων Η/Υ. Η εργασία αυτή, αν και φαινομενικά όμοια, δεν έχει σχέση με την οικοτεχνία κάποιων άλλων ιστορικών περιόδων. Σύμφωνα με τον A. Negri: «Αφ’ ης στιγμής η παραγωγή υπηρεσιών δεν καταλήγει σε κάποιο υλικό αγαθό διαρκείας, θα ορίσουμε την εργασία που ενέχεται σε αυτήν την παραγωγή ως άυλη εργασία, τουτέστιν εργασία η οποία παράγει ένα άυλο αγαθό, λόγου χάριν μια υπηρεσία, ένα πολιτιστικό προϊόν, γνώση ή επικοινωνία».
Σε οικονομικό επίπεδο, η νέα παγκόσμια οικονομία θα εξυπηρετείται από τραπεζικές και χρηματοδοτικές υπερεθνικές πηγές, που κάθε ένα από τα σημερινά κράτη δεν θα μπορεί να καναλιζάρει μόνο του. Η οικονομική αυτή τάξη θα συγκροτεί διεθνικά πακέτα νομισμάτων και θα εκφράζει συμφέροντα ευρύτερα των εθνικών.
Στην αρχή όμως της νέας εποχής, κατά την οποία οι αναπτυγμένες βιομηχανικές χώρες θα έχουν αποδυναμώσει ή υποβαθμίσει το ρόλο του κράτους, κάποιες φτωχές ακόμα χώρες θα εξαπατηθούν εκ νέου. Όπως αναφέρει ο Α. Τόφλερ:: «Πολλές φτωχές χώρες θα επιχειρήσουν να καθορίσουν μέσω μιας καθυστερημένης εκβιομηχάνισης παλαιού τύπου, μια ισχυρή κρατική ταυτότητα, κι αυτό μόνο και μόνο διότι με τον τρόπο αυτό αναπτύχθηκαν οικονομικά οι δυτικές αναπτυγμένες χώρες.
Οι χώρες αυτές, αγνοώντας ότι δεν υπάρχει πλέον η αυτή ενεργειακή βάση, καθώς και οι πηγές πρώτων υλών του παρελθόντος, θα αποτελέσουν, έναντι αδρής αμοιβής που θα καταβάλουν, τον τελικό αποδέκτη ενός άχρηστου για τις προηγμένες κοινωνίες μηχανολογικού εξοπλισμού, που τελικά δεν θα βοηθήσει την οικονομική ανάπτυξη των χωρών αυτών» (Α. Toffler 1982)
Κάτω από το βάρος αυτών των εξελίξεων, οι υπό ανάπτυξη κοινωνίες, αν θέλουν να επιζήσουν, θα πρέπει να αναθεωρήσουν ραγδαία την οικονομική και κοινωνική δομή τους, καθώς και την ενεργειακή πολιτική τους.
Μεγάλες επενδύσεις πρέπει να γίνουν στον τομέα των εναλλακτικών πηγών ενέργειας (ηλιακή, αιολική, βιομάζα κλπ.), ενώ άμεση θα γίνει η ανάγκη ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού μη ενεργοβόρων κοινωνικών εξυπηρετήσεων, όπως των μαζικών μέσων μετακίνησης. Οι τεράστιες απώλειες ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο διανομής θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν, ενώ συγχρόνως θα πρέπει να εντατικοποιηθεί ή γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή, εφ’ όσον τα βιομηχανικά υποκατάστατα θα γίνουν πανάκριβα.
Στο επίπεδο των εξωτερικών σχέσεων θα πρέπει οι απειλούμενες κοινωνίες να ξεπεράσουν δόγματα και αφορισμούς. Συγχρόνως, χαλαρώνοντας την κλειστή έννοια των συνόρων και των στενών εθνικιστικών επιδιώξεων πρέπει να συνεργασθούν ισότιμα και συμπληρωματικά στο πλαίσιο πολυεθνικών ομάδων χωρών που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Αυτό που θα πρέπει να θεωρήσουμε βέβαιο είναι ότι: «Κανένα κράτος δεν είναι πλέον διατεθειμένο να προσφέρει σε άλλα, περισσότερα από όσα αναμένει να πάρει στο μέλλον από αυτά» (Α. Toffler 1982).
Το μεγάλο, όμως, πρόβλημα, που θ’ αντιμετωπίσει η κοινωνία του μέλλοντος, είναι η διασφάλιση μιας ελεύθερης και δημοκρατικής πληροφόρησης κι αυτό διότι είναι αναμενόμενο να επιχειρηθεί μια πνευματικά βίαιη χειραγώγηση των πολιτών, μέσου του ελέγχου της ροής και της ποιότητας των πληροφοριών.
Η αληθής πληροφορία δεν ταυτίζεται με την έννοια της πληροφόρησης, η οποία συνίσταται στη δυνατότητα διασταύρωσης και επαλήθευσης αλληλοσυγκρουόμενων αληθών ή ψευδών πληροφοριών.
Παρ’ όλο όμως ότι η τελικά αληθής πληροφορία συνιστά μέσον πληροφόρησης, η έντεχνη συρραφή σειράς, έστω και αληθών, πληροφοριών μπορεί να οδηγεί στην πλέον άκρατη παραπληροφόρηση.
Έτσι, ελευθερία στην πληροφόρηση σημαίνει ελευθερία των μέσων, αλλά συγχρόνως και πλάτεμα των κύριων χώρων παραγωγής της.
Δικαίωμα στην πληροφόρηση δεν σημαίνει μόνο τη δυνατότητα του να δέχεται κανείς και να επεξεργάζεται πληροφορίες, αλλά επίσης να τις παράγει.
Το σοκ όμως των ραγδαίων οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών θα σημάνει ίσως το τέλος εκείνων των κοινωνιών, οι οποίες μη κατανοώντας τα πραγματικά αίτια της κρίσης, θα πολυδιασπαστούν σε ομάδες διαμαρτυρίας, αμφισβήτησης, ή ακόμα διεκδίκησης και υπεράσπισης ενός καταναλωτικού τρόπου ζωής, που είναι δεδομένο ότι θα χαθεί μαζί με το επερχόμενο τέλος της κοινωνίας που τον δημιούργησε.
Επειδή, όμως, η κοινωνική πολυδιάσπαση και οι έντονες κοινωνικές αντιδράσεις είναι αναμενόμενο επακόλουθο του ραγδαίου παγκόσμιου κοινωνικού μετασχηματισμού, οι ευθύνες των ηγεσιών είναι τεράστιες. Η κρίση θα πάρει, εν καιρώ, εκρηκτικά έως βίαια χαρακτηριστικά, αν δεν αντιμετωπιστεί από την αρχή με πνεύμα κοινωνικής συναίνεσης και δικαιοσύνης.
Η ιστορία διδάσκει, ότι, αν κατά τη διάρκεια των μεγάλων κοινωνικών μεταλλαγών, οι προνομιούχες οικονομικά και κοινωνικά τάξεις δεν επωμισθούν έγκαιρα και δίκαια το μερίδιο του κόστους που τους αναλογεί, σύντομα θα πληρώσουν ολόκληρο το κόστος κάτω από εξαιρετικά δυσάρεστες συνθήκες (Α. Toffler, «Το τρίτο κύμα 1982»).
Πέρα όμως από όλα τα προηγούμενα, το Νέο Πολιτισμικό Ρεύμα απαιτεί την αναμόρφωση του ανθρώπου σε πέντε βασικές απόψεις του γύρω από το νόημα της ζωής. Έτσι θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι:
-
Το νόημα της ζωής κρύβεται πίσω από την έννοια της ψυχικής σχέσης μας με τους άλλους ανθρώπους και όχι στον απομονωτισμό του ατομικού ψυχισμού μας.
-
Η βιολογική μας ύπαρξη ολοκληρώνεται μέσα από την οικουμενική συνύπαρξή μας με όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλετικών, οικονομικών, εθνικών και θρησκευτικών διαφοροποιήσεών τους. Η συνύπαρξη αυτή απαιτεί την ανάπτυξη μιας ευρύτερης αίσθησης «ανοχής» στην ψυχική και βιολογική ιδιαιτερότητα του «πλησίον» μας.
-
Η αναγκαιότητα ψυχικής σχέσης και βιολογικής συνύπαρξης με ένα μεγάλο αριθμό ατόμων, πολλαπλών ιδιαιτεροτήτων, απαιτεί να αντικατασταθεί ο ατομικός λόγος από τον κοινωνικό διάλογο.
-
Στα ανεπτυγμένα κράτη πλέον το πρόβλημα της ζωής στα πλαίσια του Νέου Πολιτισμικού Ρεύματος δεν είναι όπως παλαιότερα η επιβίωση αλλά η συμβίωση
-
Η γνώση της αλήθειας των όντων δεν αποτελεί κτήση κανενός. Όλοι μας αποτελούμε μετόχους της συμπαντικής γνώσης στο επίπεδο των δυνατοτήτων μας. Η γνώση είναι δύναμη και η συνολική δύναμη του σύμπαντος μερίζεται στους ανθρώπους δίχως να διαμερίζεται και δεν αποτελεί αποκλειστικό κτήμα κανενός.
Η σχέση της γνώσης με τον άνθρωπο είναι ερωτική και όπως αναφέρει και ο καθηγητής της θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μ. Μπέγζος: «Η κτητική γνώση μένει ανέραστη, αλλά η μετοχική γνώση γίνεται ερωτική πράξη. Η αλήθεια δεν είναι καρπός στεγνού λογισμού των φυσικομαθηματικών επιστημών και στυγνού υπολογισμού κεφαλαιοκρατικών συμφερόντων, αλλά αποτελεί γέννημα θρέμμα του ερωτικού λόγου. Μόνο στον έρωτα ενώνεται η ζωή με τη σκέψη, η γνώση με την πράξη, η θεωρία με την εφαρμογή. Και μόνο σε ένα τέτοιο ορίζοντα σχεσιακού, υπαρξιακού διαλόγου, συμβιωτικού και ερωτικού λόγου βρίσκει η ζωή το νόημα της, παίρνει ξανά πάλι σημασία και αποκτά όντως αξία».
Ένας ποδοσφαιρικός Ύμνος (Λίβερπουλ), άσχετα τι ομάδα υποστηρίζουμε, μάλλον εκφράζει όλους μας στο δύσκολο δρόμο που καλούμαστε να διαβούμε, το δρόμο της μεγάλης Αλλαγής του Eαυτού μας και του Πολιτισμού μας.
https://youtu.be/9eWERM6QSys
Δεν θα περπατάς ποτέ μόνος
(You’ll never walk alone)
Όταν περπατάς μέσα από την καταιγίδα
κράτα το κεφάλι ψηλά
και μην φοβάσαι το σκοτάδι
στο τέλος της καταιγίδας υπάρχει ένας χρυσός ουρανός
και το γλυκό ασημένιο κελάηδισμα του αηδονιού
Περπάτα
Συνέχισε μέσα από τον αέρα
Περπάτα
Συνέχισε μέσα από την βροχή
Παρόλο που τα όνειρα σου θα διαλυθούν
(από την άερα και την βροχή)
Περπάτα
Συνέχισε με ελπίδα στην καρδιά
Και δεν θα περπατάς ποτέ μόνος
Περπάτα
Συνέχισε με ελπίδα στην καρδιά
Και δεν θα περπατάς ποτέ μόνος
_____________
When you walk through a storm
hold your head up high
And don’t be afraid of the dark.
At the end of a storm is a golden sky
And the sweet silver song of a lark.
Walk on
through the wind
Walk on
through the rain
Tho’ your dreams be tossed and blown
Walk on,
walk on with hope in your heart
And you’ll never walk alone
You’ll never, ever walk alone
Walk on,
walk on with hope in your heart
And you’ll never walk alone,
You’ll never, ever walk alone
(Από το βιβλίο του Richard Bac, «Ο γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον»)
… «Tο να βρούμε αυτό που θα θέλαμε να κάνουμε περισσότερο από κάθε άλλο πράγμα στη ζωή μας και να τραβήξουμε προς τα εκεί με θάρρος, ακλόνητη αποφασιστικότητα και επιμονή, είναι ο δρόμος όλων εκείνων που τολμούν να ζουν ευτυχισμένοι.
Ως αντάλλαγμα για αυτή την προσπάθεια μας θα μας περιφρονήσουν, θα μας χλευάσουν και θα μας εξοστρακίσουν από τον κύκλο τους οι φίλοι και οι συγγενείς.
Αν επιμείνουμε όμως, αν αντέξουμε τη μοναξιά μας και μείνουμε αφοσιωμένοι σε αυτό που με τόση αγάπη αποφασίσαμε να κάνουμε, τότε θα ανακαλύψουμε ότι έχουμε καινούριους φίλους και καινούριους συγγενείς, οι οποίοι ήδη συμμερίζονται τις αξίες και τα ιδανικά που έχουμε επιλέξει, κι ότι μαζί τους θα πετάξουμε πολύ πιο μακριά και πιο ψηλά από όσο μπορούμε να ονειρευτούμε….
…Ο Γλάρος Ιωνάθαν πέταξε πολύ μακριά …
…Η μεγάλη του θλίψη δεν οφειλόταν τόσο στη μοναξιά όσο ότι οι άλλοι γλάροι δεν θέλησαν να πιστέψουν στο μεγαλείο της πτήσης που τους περίμενε. Είχαν αρνηθεί να ανοίξουν τα μάτια τους και να δουν.
…Ο Γλάρος Ιωνάθαν κράτησε στη σκέψη του μια εικόνα από τα μεγάλα σμήνη γλάρων στην αμμουδιά μιας άλλης εποχής, και ήξερε με ασκημένη άνεση, πως δεν ήταν φτερό και κόκκαλο, αλλά μια τέλεια ιδέα της λευτεριάς και της πτήσης, που τίποτα δεν την περιόριζε.
…Βλέπει μακρύτερα κείνος ο γλάρος που πετάει ψηλότερα.
…Αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να δείξει σε κάποιον στη Γη πως να βλέπει χίλια μίλια μακριά, αυτός θα ‘ναι μόνο ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον».
«Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να καταλάβει ότι η ζωή είναι ανίσχυρη και σύντομη και ότι είναι αναμεμιγμένη με πολλές συμφορές και βάσανα. Λόγω αυτού του γεγονότος πρέπει να φροντίζει για την απόκτηση μιας μέτριας περιουσίας που να εξισορροπεί το μόχθο του με τις ανάγκες του. Η προσπάθεια συγκέντρωσης υπερβολικής περιουσίας εκφεύγει του μέτρου και συνεπάγεται την ψυχική και σωματική φθορά του ατόμου, ενώ ο ίδιος δεν απολαμβάνει αρκούντος τα άλλα αγαθά της ζωής.
Δημόκριτος
Ας προσέξουν οι έχοντες και κατέχοντες … Ιστορικά οι μεγάλες παγκόσμιες πολιτισμικές αλλαγές, αν και θα θέλαμε να είναι ειρηνικές, δυστυχώς δεν είναι.
Για το λόγο αυτό …ας προσέχουμε …οι καιροί ου μενετοί … Το «Μέλλον» είναι ήδη «Παρόν».
«Στις δυτικές βιομηχανικές κοινωνίες, η ειρηνική σχέση και συμβίωση διαφορετικών κοινωνικών, φυλετικών, πολιτιστικών και οικονομικών ομάδων, στηρίζεται μόνο στο αμοιβαίο υλικό συμφέρον.
Όμως, όταν το αμοιβαίο αυτό συμφέρον δεν είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί από το κράτος, λόγω οικονομικής δυσπραξίας ή πολιτισμικής ανεπάρκειας, η κοινωνική ειρήνη παύει να υφίσταται.
Με τον τρόπο αυτό, η δίχως πολιτισμικό «Ήθος» αναπτυσσόμενη κοινωνία της «παγκόσμιας αγοράς» βάλλεται από εκείνους που αυτή δημιούργησε και εξέθρεψε. Αντίπαλές της είναι εκείνες ακριβώς οι κοινωνικές ομάδες οι οποίες πείστηκαν για τις δυνατότητες του στρεβλού οικονομίστικου μοντέλου και, ως εκ τούτου, έχουν την απαίτηση από αυτό να ικανοποιήσει στο έπακρο τις επαγγελίες του.
(από το βιβλίο των Μ. Δανέζη και Σ. Θεοδοσίου: Το Μέλλον του Παρελθόντος μας – Επιστήμη και Νέος Πολιτισμός, Εκδόσεις Δίαυλος, Αθήνα 2005)
Κανένας δεν μπορεί και δεν πρέπει να νιώθει φυλακισμένος αν παραμένει σταθερά και ενεργητικά, «Ελεύθερος Πνευματικά».
Μια έκφραση της «Πνευματικής Ελευθερίας» αποτελεί η «Θυσία» των όποιων «απολαύσεών» μας και το ξεπέρασμα των ψυχικών φόβων μας προκειμένου να υπερασπίσουμε τόσο τις αξίες μας όσο και τις βιολογικές ή ψυχολογικές ανάγκες των συνανθρώπων μας.
Είναι καταστροφικό, αν ξεφεύγοντας από την εξουσία κάποιων άλλων ανθρώπων, βρεθούμε στο έλεος των οποιονδήποτε παρορμήσεών μας. Ένας άνθρωπος που η ζωή και οι πράξεις του ηγεμονεύονται από αυτές τις δυνάμεις, δεν έχει παρά την ψευδαίσθηση ότι είναι ελεύθερος, ενώ στην ουσία άγεται και φέρεται από δυνάμεις που δεν ελέγχει.
Το κύριο πρόβλημά κάθε «Ανθρώπου» σήμερα, την περίοδο της κρίσης, θα πρέπει να είναι το πως θα μπορέσει να αναβάλλει την άμεση πραγματοποίηση μιας έντονης επιθυμίας, που ίσως ξεπερνάει την εκτίμηση των συνεπειών που θα ακολουθήσουν την πραγματοποίησή της, μέχρις ότου παρεμβληθεί η παρατήρηση και η κρίση.
Πριν το “Ξημέρωμα” επικρατεί το πιο πυκνό σκοτάδι.
Μην φοβάσαι όμως το μαύρο της νύχτας.
Μέσα στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μαύρες, σκοτεινές περιοχές, αλλά περιοχές που δεν έχουμε τη δυνατότητα να αντιληφθούμε το φως τους.
Αυτό το αόρατο φως της νύχτας, αν το αντιληφθούμε, θα μας δώσει τη δυνατότητα να σκεφτούμε και να προετοιμαστούμε…
για τις νέες σοβαρότερες προκλήσεις που μας περιμένουν όταν φτάσει αυτό που ονομάζουμε …ξημέρωμα.
